Hoe komt het dat je ineens vergeet wat je ging doen?
Iedereen heeft het wel eens meegemaakt: je loopt naar een andere kamer met een duidelijk doel voor ogen, maar eenmaal aangekomen heb je geen idee meer wat je daar kwam doen. Dit fenomeen is verrassend alledaags en heeft een logische verklaring uit de wereld van de psychologie.
Deurdooreffect: een verklaring uit de cognitieve psychologie
Wetenschappers noemen dit het "deurdooreffect" of in het Engels "doorway effect". Onderzoek toont aan dat het simpelweg door een deuropening lopen ervoor kan zorgen dat je hersenen bepaalde informatie “loslaten” omdat je in een nieuwe ruimte bent. Ons brein gebruikt fysieke overgangen - zoals het verplaatsen van de ene ruimte naar de andere - als markers om informatie op te slaan of af te sluiten. Hierdoor kan het gebeuren dat het doel waarmee je op pad ging opeens van je korte termijngeheugen verdwijnt.
Hoe werkt dat in je hersenen?
Het korte termijngeheugen is beperkt en werkt als een soort werkblad waar je steeds dingen opschrijft en weer uitwist. Wanneer je beweegt of van omgeving verandert, registreert je brein dat als een nieuw hoofdstuk. Dat oude doel - zoals een glas water halen - hoort dan ineens bij een eerder hoofdstuk. Je hersenen vinden het dus logisch om deze taak tijdelijk uit te wissen, vooral als ze denken dat je deze taak al hebt uitgevoerd of als er nieuwe informatie binnenkomt die je aandacht opeist.
Wat kun je doen om het te voorkomen?
Een handige manier om dit soort vergeetmomenten te verminderen is door je taak hardop uit te spreken terwijl je op weg bent. Het herhalen van wat je gaat doen activeert een ander deel van het geheugen en vergroot de kans dat je het onthoudt. Je kunt ook proberen om stil te staan voordat je een ruimte binnenloopt, en nog één keer je doel voor ogen te houden voordat je verder gaat.
Technologie als geheugensteun
In ons dagelijks leven gebruiken we steeds vaker technologie zoals telefoons en smartwatches om ons te herinneren aan taken. Denk aan herinneringen of checklists. Toch blijft het belangrijk om te begrijpen waarom je brein zo werkt, zodat je bewuster kunt omgaan met je gedragingen en gewoontes.
Het overkomt iedereen
Het belangrijkste is dat je weet dat dit volkomen normaal is. Vergeten wat je ging doen betekent niet automatisch dat er iets mis is met je geheugen. Het is een natuurlijk gevolg van hoe ons brein de wereld verwerkt. Wanneer je het de volgende keer meemaakt, weet je dat het niet aan jou ligt – het is gewoon je brein dat efficiënt probeert te werken.
