De verwondering over de kleur van de lucht
Veel mensen stellen zich op een bepaald moment de vraag: waarom is de lucht eigenlijk blauw? Voor kinderen is dit vaak een van de eerste ‘waarom-vragen’, maar ook volwassenen vragen het zich nog wel eens af. Hoewel het antwoord simpel lijkt, schuilt er een mooi natuurkundig principe achter dat onze dagelijkse kijk op de wereld kleurt. In dit artikel leggen we het uit, zodat je precies weet hoe het zit.
Wat is licht eigenlijk?
Om te begrijpen waarom de lucht blauw is, moeten we eerst weten wat licht is. Het licht van de zon bestaat uit wit licht, en dat witte licht is eigenlijk opgebouwd uit verschillende kleuren licht, vergelijkbaar met de kleuren van de regenboog. Wanneer je licht door een prisma laat schijnen, zie je die kleuren ook uit elkaar trekken. Elke kleur heeft een eigen golflengte. Rood licht heeft een lange golflengte, terwijl blauw en violet een veel kortere golflengte hebben.
De atmosfeer als filter
Wanneer het zonlicht onze atmosfeer binnenkomt, botsen de lichtstralen tegen kleine moleculen in de lucht. Dit zorgt ervoor dat het licht verstrooid wordt. Niet alle kleuren worden even sterk verstrooid. De kortere golflengten, zoals blauw en violet, worden veel meer verstrooid dan de langere golflengten zoals rood en geel. Hierdoor wordt het blauwe licht als het ware in alle richtingen verspreid. Overal waar je kijkt, zie je dat verstrooide blauwe licht en daarom lijkt de lucht blauw.
Waarom zien we geen violet?
Als blauw en violet het meeste verstrooid worden, zou je kunnen denken dat de lucht paars moet zijn. Maar ons oog is gevoeliger voor blauw dan voor violet. Daarnaast wordt een deel van het violet licht geabsorbeerd door de hogere lagen van de atmosfeer. Daarom ervaren we visueel vooral het blauwe licht.
Wat gebeurt er bij zonsopkomst en zonsondergang?
Op deze momenten van de dag kleuren de luchten vaak oranje, roze of rood. Op dat moment staat de zon lager aan de horizon en moet het zonlicht een langere weg door de atmosfeer afleggen. Daarbij wordt het blauwe en violette licht zelfs nog meer verstrooid en ‘weggefilterd’, waardoor de kleuren met langere golflengten – zoals rood en oranje – ons oog bereiken.
Een dagelijkse wonder
De blauwe hemel is dus het resultaat van een prachtig natuurkundig proces. Iedere dag opnieuw zorgt dit fenomeen ervoor dat onze wereld een beetje kleur krijgt. Of je nu gewoon naar de lucht kijkt of een zonsondergang bewondert, je kijkt altijd naar een indrukwekkend samenspel van licht, lucht en natuurkunde.
