De geur van regen: petrichor
Misschien heb je het wel eens gemerkt: net na een zomerse regenbui hangt er een bijzondere geur in de lucht, een frisse en aangename geur die veel mensen associëren met ontspanning en rust. Die geur heeft een naam: petrichor. Dit woord werd in de jaren 60 bedacht door twee Australische onderzoekers, Bear en Thomas, die dit fenomeen wilden beschrijven. Petrichor ontstaat door een combinatie van natuurlijke processen en chemische stoffen in de bodem.
Hoe ontstaat de geur van petrichor?
Geosmin: de sleutel tot de typische regenlucht
Een van de belangrijkste stoffen die bijdragen aan de geur van petrichor is geosmin. Dit is een organische verbinding die geproduceerd wordt door bacteriën in de bodem, zoals actinobacteriën. Wanneer het regent, worden deze stoffen vrijgegeven in de lucht en zorgen ze voor die kenmerkende aardse geur. Onze neus is zeer gevoelig voor deze stof, zelfs als deze in kleine hoeveelheden aanwezig is.
Plantenolie en andere invloeden
Naast geosmin spelen ook oliën die door planten worden afgescheiden een rol. Gedurende droge periodes nemen planten olieachtige stoffen op in de bodem, die tijdens een regenbui weer vrijkomen. Samen met geosmin en andere chemische verbindingen, zoals ozon dat ontstaat door bliksem, zorgt dit complex van stoffen voor de complete regenlucht.
Waarom ervaren mensen deze geur als aangenaam?
Hoewel de precieze reden waarom we petrichor aangenaam vinden niet helemaal duidelijk is, denken onderzoekers dat dit gevoel diep in onze evolutie geworteld kan zijn. Water is essentieel voor het overleven van mensen, dieren en planten. Een geur die regen aankondigt of ermee geassocieerd wordt, kan ons brein onbewust positief stimuleren, omdat het regen brengt die belangrijk is voor vruchtbaarheid en groei in de natuur.
Herinneringen en emoties
Naast de evolutionaire basis kan de geur ons ook persoonlijke mooie herinneringen aan bijvoorbeeld zomerse regenbuien of natuurervaringen geven. Geuren worden in onze hersenen direct gelinkt aan emoties en het geheugen, waardoor petrichor vaak gevoelens van rust en geluk kan oproepen.
Kun je petrichor zelf opwekken?
Hoewel het moeilijk is om de rijke geur van een zomerse regenbui perfect na te bootsen, zijn er manieren om dit gedeeltelijk te creëren. Parfumfabrikanten en geurontwikkelaars gebruiken synthetische versies van geosmin en andere stoffen om de geur van regen ‘na te maken’. Sommige mensen houden ervan om buiten te zijn net voordat het regent, wanneer de natuurlijke geuren sterker worden en de lucht vochtig begint te ruiken.
